โครงการส่งเสริมการเกษตรอย่างยั่งยืนในห่วงโซ่คุณค่าในอาเซียน

ความเป็นมา

การเคลื่อนย้ายสินค้าและบริการได้อย่างเสรี เป็นเป้าหมายหลักของประชาคมอาเซียน และเป็นรากฐานสำคัญของการมีตลาดเดียวกันภายใต้ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ในภาคการเกษตร อาเซียนได้ดำเนินงานเพื่อเสริมสร้างการค้าและการผลิตสินค้าเกษตรที่มีคุณภาพและมีการผลิตอย่างยั่งยืนตามมาตรฐานระดับภูมิภาคและสากล แต่ในทางปฏิบัติจริงการทำให้สินค้าเกษตรมีคุณภาพตามมาตรฐานและมีการผลิตอย่างยั่งยืน ยังคงมีข้อจำกัดอยู่ ส่งผลให้โอกาสในการเชื่อมโยงตลาดทั้งภายในและนอกภูมิภาคมีน้อยลง

วัตถุประสงค์

เพื่อพัฒนากรอบเงื่อนไขสำหรับการดำเนินงานด้านมาตรฐานความยั่งยืน ตลอดห่วงโซ่คุณค่าของสินค้าเกษตร โดยมุ่งเน้นถึงด้านที่เกี่ยวกับสภาพภูมิอากาศในภูมิภาคอาเซียนให้ดียิ่งขึ้น

แนวทางการดำเนินงาน

โครงการฯ มีเป้าหมายสนับสนุนการส่งเสริมห่วงโซ่คุณค่าการเกษตรอย่างยั่งยืนในอาเซียน ดังนี้

• เสริมสร้างความร่วมมือระหว่างคณะทำงานด้านพืชของอาเซียนและภาคเอกชน
• ส่งเสริมความเท่าเทียมกันทางเพศ โดยการบูรณาการประเด็นเพศภาวะ/เพศสภาพเข้ากับแผนงานยุทธศาสตร์ที่เกี่ยวข้องของอาเซียน
• พัฒนากลไกความร่วมมือกับภาคเอกชนในประเทศกัมพูชา สปป. ลาว เมียนมา และเวียดนาม รวมถึงการปฏิบัติด้านการเกษตรที่ดีเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม
• เสริมสร้างความตระหนักรู้ถึงประโยชน์ของการผลิตสินค้าเกษตรแบบยั่งยืนที่มีต่อสุขภาพและระบบนิเวศ
• รวบรวมบทเรียนความร่วมมือภาครัฐและภาคเอกชนในการนำมาตรฐานด้านคุณภาพและความยั่งยืนไปปฏิบัติใช้โดยจัดทำเป็นชุดเครื่องมือเพื่อนำเสนอผู้บริหารระดับนโยบายในประเทศกัมพูชา สปป. ลาว เมียนมา เวียดนาม และระดับภูมิภาค รวมถึงการปฏิบัติด้านการเกษตรที่ดีเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม

ผลการดำเนินโครงการที่ผ่านมา

• สร้างความตระหนักถึงความสำคัญของการบูรณาการประเด็นเพศภาวะเข้าสู่กระแสหลักในห่วงโซ่คุณค่าของสินค้าเกษตร ผ่านการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการระดับภูมิภาคร่วมกับผู้แทนคณะทำงานด้านพืชของอาเซียน (ASEAN Sectoral Working Group on Crops: ASWGC) โดยได้มีการนำข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการบูรณาการประเด็นเพศไปปฏิบัติในแผนยุทธศาสตร์ด้านพืชของอาเซียน ปีพ.ศ. 2564 – 2568 และกิจกรรมโครงการ
• จัดตั้งกองทุน Agrinnovation Fund in ASEAN (AIF) ร่วมกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชนในประเทศกัมพูชา สปป. ลาว เมียนมา และเวียดนาม เพื่อส่งเสริมนวัตกรรมในห่วงโซ่คุณค่าของสินค้าเกษตรผ่านความร่วมมือภาครัฐและภาคเอกชน กองทุน AIF ได้สนับสนุนการดำเนินโครงการกว่า 21 โครงการ เพื่อส่งเสริมนวัตกรรมด้านการแก้ปัญหาโดยใช้ระบบดิจิทัล การผลิต การเข้าถึงตลาด และความร่วมมือตลอดห่วงโซ่คุณค่าของสินค้าเกษตร
• จัดทำการศึกษาเรื่องการนำข้อกำหนดมาตรฐานอาเซียน ASEAN GAP และ ASEAN Standards for Organic Agriculture (ASOA) ไปปฏิบัติใช้ในประเทศสมาชิกอาเซียน พร้อมข้อเสนอแนะให้สามารถดำเนินการตามข้อกำหนดมาตรฐานอาเซียน
• จัดฝึกอบรมผู้ฝึกสอน (Training of Trainers: TOT) เรื่องการนำข้อกำหนดมาตรฐาน ASEAN Standards for Organic Agriculture (ASOA) ไปปฏิบัติใช้ผ่านหลักสูตรการอบรมในระดับประเทศเรื่องเกษตรอินทรีย์ และมีการทำแผนงานเพื่อส่งเสริมศักยภาพของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องต่อไป โดยมีผู้เข้าร่วมอบรมจำนวน 27 รายจาก 8 ประเทศสมาชิกอาเซียน
• สนับสนุนการพัฒนา VietGAP Guidelines สำหรับพืช 10 ชนิด พร้อมทั้งจัดทำหลักสูตรฝึกอบรมออนไลน์และดำเนินการจัดฝึกอบรมผู้ฝึกสอน (TOT) ให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องสามารถนำ VietGAP Guidelines ไปปฏิบัติใช้
• นำข้อเสนอแนะที่ได้จากการศึกษาเรื่องการสร้างความตระหนักและความรู้แก่ผู้บริโภคเกี่ยวกับมาตรฐานด้านอาหารและความปลอดภัยของอาหารไปใช้ในการออกแบบการรณรงค์ให้ความรู้ผู้บริโภคในประเทศกัมพูชา สปป. ลาว เมียนมา และเวียดนาม โดยสามารถดูเอกสารได้ที่ ลิงค์นี้
• สนับสนุนเวทีแลกเปลี่ยนระดับภูมิภาคในหัวข้อที่เกี่ยวกับสภาพภูมิอากาศ โดยโครงการสนับสนุน ASEAN Climate Resilience Network (ASEAN-CRN) เพื่อเป็นเวทีในการแลกเปลี่ยนประสบการณ์และองค์ความรู้เกี่ยวกับการเกษตรที่มีความยืดหยุ่นต่อการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ (climate-resilient agriculture) และการใช้ประโยชน์ที่ดินที่สอดคล้องกับสภาพภูมิอากาศ (climate-smart land use) นอกจากนี้โครงการสนับสนุนกลุ่มเจรจาด้านการเกษตรของอาเซียน (ASEAN Negotiating Group on Agriculture: ANGA) ในการดำเนินงานภายใต้บริบทของกรอบอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (United Nations Framework Convention on Climate Change: UNFCCC)
• สนับสนุนอาเซียนผ่านแผนกอาหาร เกษตร และป่าไม้ของสำนักเลขาธิการอาเซียน ในการจัดทำและเผยแพร่เอกสารแนวทางปฏิบัติของอาเซียนและองค์ความรู้เกี่ยวกับการปรับตัวและลดผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในภาคอาหาร เกษตร และป่าไม้ เช่น การจัดทำ ASEAN Climate-Smart Agriculture Guidelines Volume III และการศึกษาเกี่ยวกับการแก้ปัญหาที่อาศัยธรรมชาติเป็นพื้นฐาน (Nature-based Solutions: NbS)

สนับสนุนงบประมาณโดย

กระทรวงเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี (BMZ)

ประเทศ

ระดับภูมิภาค (10 ประเทศอาเซียน) ระดับประเทศ: กัมพูชา สปป. ลาว เมียนมา และเวียดนาม

หน่วยงานร่วมดำเนินงาน

ประชาคมอาเซียน (ASEAN) คณะทำงานด้านพืชของอาเซียน หน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้อง ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม

ระยะเวลาดำเนินโครงการ

สิงหาคม พ.ศ. 2562 – ธันวาคม พ.ศ. 2566

ข้อมูลเพิ่มเติม

www.thai-german-cooperation.info, www.asean-agrifood.org