องค์กรความร่วมมือระหว่างประเทศของเยอรมัน (GIZ) จับมือกรมการข้าวและสถาบันวิจัยข้าวนานาชาติ (IRRI) ผลิตสื่อการเรียนรู้ประกอบการศึกษาระบบตรวจวัด รายงานผลและทวนสอบก๊าซเรือนกระจก (The Measurement, Reporting and Verification System: MRV) ซึ่งเป็นหนึ่งในกระบวนการจัดการความรู้  เพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้เชิงเทคนิคด้านการคำนวณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในภาคส่วนข้าวไปสู่กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ นักวิจัยไทย นักส่งเสริมการเกษตร เกษตรกรในพื้นที่ และผู้สนใจทั่วไป โดยแปรเปลี่ยนองค์ความรู้ที่ซับซ้อนให้สามารถศึกษาและทำความเข้าใจง่าย ตั้งแต่ต้นจนจบกระบวนการ เพื่อให้เกิดการพัฒนาระบบที่สะท้อนการรายงานปริมาณการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่แท้จริง มีความโปร่งใสและน่าเชื่อถือ

ระบบ MRV ได้รับการพัฒนาขึ้น เพื่อเป็นแนวทางให้กับประเทศต่าง ๆ ในการตรวจวัด (Measurement) รายงานผล (Reporting) และทวนสอบ (Verification) สำหรับกิจกรรมการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ซึ่งภาคการผลิตข้าวของประเทศไทยกำลังมุ่งมั่นพัฒนาระบบดังกล่าว ซึ่งถือเป็นความท้าทายใหม่เนื่องจากเป็นศาสตร์ที่อาศัยความรู้ทางเทคนิคค่อนข้างมาก อย่างไรก็ตาม ก็ได้รับความร่วมมืออย่างดีจากหลากหลายสหวิทยาการ ทั้งสาขาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม สาขาเกษตรด้านการผลิตข้าว และการส่งเสริมการเกษตรซึ่งทำงานส่งเสริมกันโดยตรงกับเกษตรกรในพื้นที่

สำหรับสื่อการเรียนรู้ที่ผลิตมีทั้งรูปแบบสิ่งพิมพ์และมัลติมีเดีย โดยสื่อรูปแบบแผ่นพับให้ความรู้เกี่ยวกับการศึกษาการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากนาข้าว ซึ่งอธิบายขั้นตอนการดำเนินงาน ตั้งแต่การจัดทำแปลงทดลอง ทั้งแปลงสาธิตและแปลงเกษตรกร และการเก็บตัวอย่างก๊าซจากแปลงทดลอง เพื่อนำมาวิเคราะห์ด้วยเครื่องก๊าซโครมาโตรกราฟ (Gas Chromatography – GC) โดยเฉพาะการวิเคราะห์ก๊าซมีเทน และก๊าซไนตรัสออกไซด์ ที่ถูกปล่อยจากนาข้าวในระหว่างการปลูกข้าว ซึ่งผู้สนใจ สามารถคลิกอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่นี่

นอกจากนี้ ยังมีชุดวิดีโอฝึกอบรมการคำนวณค่าการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ซึ่ง GIZ พัฒนาและจัดการเรียนการสอนร่วมกับวิทยากรจากสถาบันวิจัยข้าวนานาชาติ

สำหรับเนื้อหาของชุดวิดีโอฝึกอบรม จะประกอบด้วย 2 บทเรียนหลักด้วยกัน ได้แก่ บทเรียนในหัวข้อการคำนวณค่าการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์เกษตรกร และบทเรียนในหัวข้อการคำนวณค่าการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากข้อมูลที่ได้จากเครื่องก๊าซโครมาโตรกราฟและแปลงทดลอง หรือที่เรียกว่า การตรวจวัดโดยตรง (Direct Measurement)

“การฝึกอบรมนักวิจัยด้านข้าวให้มีความรู้ความเข้าใจในการดำเนินการตรวจวัดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในนาข้าวนั้น มีกิจกรรมทั้งภาคสนามตลอดจนการทำงานในห้องปฏิบัติการ และมีกระบวนการที่ละเอียด ซึ่งจะทำให้ผลที่ได้ออกมา มีความโปร่งใส และให้ความน่าเชื่อถือได้อย่างดี” ดร.ลัดดาวัลย์ กรรณนุช ที่ปรึกษาระหว่างประเทศ สถาบันวิจัยข้าวนานาชาติ (IRRI) กล่าว

ในส่วนของโครงการความร่วมมือไทย – เยอรมัน ด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ภาคเกษตรกรรม (TGCP-Agriculture) ได้เริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ พ.ศ. 2561 โดยสนับสนุนการถ่ายทอดองค์ความรู้ ทักษะต่างๆ เกี่ยวกับการตรวจวัดและวิเคราะห์ค่าการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ตั้งแต่การออกแบบแปลงทดลองที่ใช้เทคโนโลยีต่างๆ เพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ไปจนถึงกระบวนการสุดท้ายในการทำงานวิจัย ได้แก่ การวิเคราะห์ข้อมูลและการเขียนสรุปรายงานการทดลอง โดยโครงการฯมุ่งขยายศักยภาพของนักวิจัยข้าวไทยในการสร้างผลงานวิจัยและการจัดการข้อมูลทางเทคนิคด้านการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในภาคส่วนข้าว เพื่อช่วยพัฒนาคุณภาพข้อมูลด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ซึ่งสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการรับมือกับสภาวะโลกร้อนได้ทั้งในระดับประเทศและระดับนานาชาติ

ภายใต้การพัฒนาระบบ MRV สำหรับภาคการปลูกข้าว โครงการฯได้สนับสนุนให้เกิดความร่วมมือและการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้จากหลายแขนง ทั้งนักวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อมจากมหาวิทยาลัยชั้นนำ ผู้กำหนดนโยบายจากหน่วยราชการที่เกี่ยวข้อง นักวิจัย นักส่งเสริมการเกษตร  และเกษตรกรผู้ให้ข้อมูลจากพื้นที่แปลงทดลองใน 6 จังหวัดภาคกลาง ได้แก่ ชัยนาท อ่างทอง ปทุมธานี สุพรรณบุรี อยุธยา และสิงห์บุรี และใน 1 จังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ อุบลราชธานี

ความสำเร็จของการถ่ายทอดความรู้ต่างๆ เพื่อรองรับระบบ MRV นอกจากจะสร้างความน่าเชื่อถือให้กับข้อมูลงานวิจัยด้านการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในภาคการเกษตรแล้ว ยังเป็นหนึ่งในหลักฐานเชิงประจักษ์ที่สำคัญที่สามารถสะท้อนปัญหาโลกร้อนที่เกิดขึ้น และสร้างความตระหนักรู้ให้เกิดการมีส่วนร่วมของประชาชนให้เล็งเห็นความสำคัญของการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในภาคการเกษตร