โครงการเปลี่ยนผ่านพลังงานที่เป็นธรรมในภูมิภาคถ่านหิน: แพลตฟอร์มระหว่างภูมิภาค (JET-CR Platform)

ความเป็นมา

การเผาไหม้ถ่านหินเป็นแหล่งปล่อยคาร์บอนที่ใหญ่ที่สุดแหล่งเดียวที่ส่งผลต่อการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิโลก การผลิตไฟฟ้าจากถ่านหินเพียงอย่างเดียวก่อให้เกิดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์คิดเป็น 30% ของการปล่อยในภาคการพลังงาน นอกจากนี้การเผาไหม้ถ่านหินยังเป็นสาเหตุหลักของมลพิษทางอากาศ [ข้ามพรมแดน] ซึ่งอาจส่งผลกระทบเชิงลบอย่างมากต่อสุขภาพ ความเป็นอยู่และการดํารงชีวิต เพื่อให้สอดคล้องกับเป้าหมายความตกลงปารีส (Paris Agreement) ที่มีเป้าหมายเพื่อจำกัดการเพิ่มอุณหภูมิโลกให้ไม่เกิน1.5 องศาเซลเซียส การใช้ถ่านหินทั่วโลกจำเป็นจะต้องลดลง 70 ถึง80% ภายในปี พ.ศ. 2573 อุตสาหกรรมถ่านหินมีความสำคัญทางเศรษฐกิจสังคมในหลายประเทศซึ่งมีคนงานหลายล้านคนทํางานในเหมืองแร่ถ่านหินและภาคการผลิตไฟฟ้า โดยเฉพาะในภูมิภาคที่ยากจน ความต้องการถ่านหินระหว่างประเทศที่ลดลง จะนําไปสู่การเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้างที่พึ่งพิงอุตสาหกรรมการผลิตและการบริโภคถ่านหิน จนส่งผลกระทบต่อการจ้างงานเศรษฐกิจและสังคมในประเทศผู้ส่งออก

คณะกรรมาธิการยุโรปได้ดําเนินงานขั้นแรกด้วยการแบ่งปันประสบการณ์ของสหภาพยุโรปในการเปลี่ยนผ่านพลังงานงานที่เป็นธรรมในกลุ่มประเทศและกลุ่มประเทศเพื่อนบ้านยุโรป โครงการนี้คาดว่าจะขยายการแบ่งปันประสบการณ์ของสหภาพยุโรปในการเปลี่ยนผ่านพลังงานที่เป็นธรรมภายในเครือข่ายภูมิภาคถ่านหินทั่วโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเอเชีย แอฟริกา และ ลาตินอเมริกา

วัตถุประสงค์

โครงการเปลี่ยนผ่านพลังงานที่เป็นธรรม มีจุดมุ่งหมายเพื่อสนับสนุนและเร่งการเปลี่ยนผ่านทางพลังงานที่เป็นธรรม (just energy transitions – JET) จากถ่านหินเป็นพลังงานหมุนเวียนและกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่ยั่งยืนอื่น ๆ ในกลุ่มประเทศซีกโลกใต้ ซึ่งช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก (GHG)

แนวทางการดำเนินงาน

โครงการ JET ในประเทศไทยได้ริเริ่มขึ้นผ่านการนําแพลตฟอร์ม Just Energy Transition in Coal Regions (JET-CR) มาใช้ แพลตฟอร์มนี้อํานวยความสะดวกในการแลกเปลี่ยนระหว่างประเทศสมาชิกในระดับภูมิภาค การเสวนาด้านนโยบาย และมาตรการเสริมสร้างขีดความสามารถระหว่างภูมิภาคถ่านหินในประเทศกําลังพัฒนาและเศรษฐกิจเกิดใหม่ที่มีการเปลี่ยนผ่านทางพลังงานในลาตินอเมริกา แอฟริกา และ เอเชีย นอกจากนี้ โครงการได้มีการแลกเปลี่ยนข้อมูลผ่านศูนย์ความรู้กับการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย และจัดตั้งชุมชนแห่งการปฏิบัติสําหรับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ทั้งระดับภูมิภาคและระดับประเทศ เพื่อส่งเสริมความร่วมมือการแบ่งปันความรู้และการพัฒนานโยบายในภูมิภาคที่พึ่งพาถ่านหิน

ผลการดำเนินการ

โครงการ JET ในประเทศไทยได้ริเริ่มขึ้นผ่านการนําแพลตฟอร์ม Just Energy Transition in Coal Regions (JET-CR) มาใช้ แพลตฟอร์มนี้อํานวยความสะดวกในการแลกเปลี่ยนระหว่างประเทศสมาชิกในระดับภูมิภาค การเสวนาด้านนโยบาย และมาตรการเสริมสร้างขีดความสามารถระหว่างภูมิภาคถ่านหินในประเทศกําลังพัฒนาและเศรษฐกิจเกิดใหม่ที่มีการเปลี่ยนผ่านทางพลังงานในลาตินอเมริกา แอฟริกา และ เอเชีย นอกจากนี้ โครงการได้มีการแลกเปลี่ยนข้อมูลผ่านศูนย์ความรู้กับการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย และจัดตั้งชุมชนแห่งการปฏิบัติสําหรับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ทั้งระดับภูมิภาคและระดับประเทศ เพื่อส่งเสริมความร่วมมือการแบ่งปันความรู้และการพัฒนานโยบายในภูมิภาคที่พึ่งพาถ่านหิน

สนับสนุนงบประมาณโดย

German Federal Ministry for Economic Affairs and Climate Action (BMWK) under its International Climate Initiative (IKI)
Directorate General for International Partnerships (DG INTPA) of the European Commission (EC)

ประเทศ

ประเทศ ชิลี โคลอมเบีย มองโกเลีย อินเดีย อินโดนีเซีย แอฟริกาใต้ เวียดนาม และไทย

หน่วยงานร่วมดำเนินงาน

• องค์กรความร่วมมือระหว่างประเทศของเยอรมัน (GIZ)
• เครือข่ายการดําเนินงานด้านสภาพภูมิอากาศ (CAN)
• สถาบันระหว่างประเทศเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน (IISD)
• องค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO)
• สมาพันธ์สหภาพแรงงานระหว่างประเทศ – ITUC/ Just Transition Centre
• สถาบัน Wuppertal Institute für Klima, Umwelt, Energie gGmbH.

ระยะเวลาดำเนินโครงการ

ธันวาคม พ.ศ. 2565 – พฤษภาคม พ.ศ. 2569