ไทยเปิดตัว ‘แม่เมาะกรีนโมเดล’ ปูทางสู่อนาคตพลังงานยั่งยืนในเอเชีย ในงานประชุม ESCAP ครั้งที่ 80

ผู้ประชุมร่วมถ่ายภาพในงานประชุมคู่ขนานของ ESCAP ครั้งที่ 80 ในหัวข้อ “เชื่อมโยงเสียงและการเปลี่ยนแปลงในภูมิภาคที่ใช้ถ่านหิน เพื่อโลกที่ดียิ่งขึ้น”
กรุงเทพฯ 26 เมษายน พ.ศ. 2567 — องค์กรความร่วมมือระหว่างประเทศของเยอรมัน (GIZ) ผ่านโครงการนวัตกรรมภูมิภาคเพื่อการเปลี่ยนผ่านพลังงานที่เป็นธรรม (IKI JET) ส่งเสริมวิสัยทัศน์ของประเทศไทยทางด้านอนาคตพลังงานที่ยั่งยืนในงานประชุมคณะกรรมาธิการเศรษฐกิจและสังคมแห่งเอเชียและแปซิฟิก (ESCAP) ครั้งที่ 80 สอดคล้องกับธีมหลักของการประชุมครั้งนี้ “การใช้ประโยชน์จากนวัตกรรมดิจิทัลเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนในเอเชียและแปซิฟิก” โดยโครงการ IKI JET ได้สนับสนุนพันธมิตรหลักอย่างการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ในการเปิดตัวแผนพัฒนาเหมืองแม่เมาะ จังหวัดลำปาง สู่พลังงานสีเขียว (Mae Moh Green Model) ซึ่งเป็นต้นแบบสำหรับการเปลี่ยนผ่านพลังงานในภูมิภาคที่พึ่งพาถ่านหิน สะท้อนให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญของกลยุทธ์ด้านพลังงานในไทย
นอกจากการประชุมหลักที่จัดขึ้น ณ ศูนย์การประชุมสหประชาชาติ กรุงเทพฯ ยังมีงานประชุมคู่ขนานในหัวข้อ “เชื่อมโยงเสียงและการเปลี่ยนแปลงในภูมิภาคที่ใช้ถ่านหิน เพื่อโลกที่ดียิ่งขึ้น” ซึ่งจัดโดย GIZ ประจำประเทศไทย และได้รับการสนับสนุนจาก กฟผ. ร่วมกับศูนย์วิจัยและสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDG Move) และสถาบันการพัฒนาที่ยั่งยืนระหว่างประเทศ (IISD) โดยเน้นไปที่ศูนย์ความรู้เพื่อการเปลี่ยนผ่านพลังงานที่เป็นธรรมในภูมิภาคที่ใช้ถ่านหิน (Just Energy Transition in Coal Regions Knowledge Hub) ซึ่งมีเป้าหมายสําคัญในการช่วยเป็นกระบอกเสียงให้กับแรงงานและชุมชนที่พึ่งพาถ่านหิน โดยเน้นวิธีการนำความรู้มาปรับใช้เพื่อสนับสนุนการเปลี่ยนผ่านพลังงานอย่างยุติธรรม และวิธีการนําประสบการณ์จากคนท้องถิ่นมามีส่วนร่วมในบทสนทนาระดับโลกเกี่ยวกับประเด็นนี้ นอกจากนี้ สมาชิกของโครงการ IKI JET จากหลายประเทศได้แลกเปลี่ยนมุมมองผ่านการหารือถึงโอกาสและความท้าทายในการดำเนินงานด้านการเปลี่ยนผ่านอย่างเป็นธรรมในภูมิภาคอีกด้วย


วิทยากรในที่ประชุม ESCAP ครั้งที่ 80 อภิปรายเกี่ยวกับนวัตกรรมดิจิทัลเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน

โครงการเมืองแม่เมาะเมืองน่าอยู่ (Mae Moh Smart City 2024) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของแผนแม่เมาะกรีนโมเดล ได้รับการเน้นย้ำในที่ประชุม ESCAP ครั้งที่ 80 ว่าเป็นขั้นตอนสำคัญในการเปลี่ยนผ่านพลังงานของประเทศ
คุณสุทธิพงศ์ เฉลิมเกียรติ ผู้ช่วยผู้ว่าการผลิตไฟฟ้า 2 แห่ง กฟผ. ย้ำถึงความมุ่งมั่นของประเทศไทยสู่อนาคตที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมผ่านกลยุทธ์ Triple S ได้แก่ Sources Transformation (การปรับเปลี่ยนรูปแบบการผลิตไฟฟ้า) Sink Co-creation (การเพิ่มแหล่งดูดซับกักเก็บคาร์บอนอย่างมีส่วนร่วม) และ Support Measures Mechanism (การสนับสนุนโครงการชดเชยและหลีกเลี่ยงการปล่อยก๊าซคาร์บอน (CO2) โดยกลยุทธ์เหล่านี้ได้รับการพัฒนาร่วมกับ GIZ เพื่อลดการพึ่งพาพลังงานจากถ่านหินในประเทศ ขณะเดียวกันยังคงรักษาความเป็นธรรมและความเท่าเทียมในการเปลี่ยนผ่านพลังงานอีกด้วย “แม่เมาะกรีนโมเดล” จาก กฟผ. ถือเป็นหัวใจสำคัญของกลยุทธ์ของการเปลี่ยนผ่านครั้งนี้ โดยจะมีการเปลี่ยนมาใช้พลังงานผสมจากแหล่งพลังงานหมุนเวียนหลากหลายรูปแบบ เช่น ชีวมวล พลังงานแสงอาทิตย์ และเชื้อเพลิงแห่งอนาคต เช่น ไฮโดรเจน รวมถึงเทคโนโลยีการดักจับและกักเก็บคาร์บอน (CCS) ที่ทันสมัย
อีกจุดเด่นของ “แม่เมาะกรีนโมเดล” คือการเน้นพัฒนาโดยยึดชุมชนเป็นหลัก โดย กฟผ. ได้นำเสนอแนวทางการเกษตรที่ยั่งยืนในพื้นที่แม่เมาะเพื่อส่งเสริมให้คนในพื้นที่สามารถพึ่งพาตนเองได้ทางเศรษฐกิจ โดยใช้วิธีการแบบองค์รวมซึ่งเน้นความสมดุลระหว่างผลประโยชน์ด้านสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ และสังคม นอกจากนั้น โมเดลนี้จะเป็นตัวอย่างสำหรับภูมิภาคอื่นๆ ที่ยังคงพึ่งพาถ่านหินในเอเชีย ซึงแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการที่ชุมชนมีส่วนร่วมในการเปลี่ยนผ่านสู่พลังงานหมุนเวียน

การหารือและการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเกี่ยวกับการริเริ่มพัฒนาพลังงานที่ยั่งยืนในประเทศไทย
สุดท้ายนี้ “แม่เมาะกรีนโมเดล” ไม่เพียงแต่สะท้อนความมุ่งมั่นของประเทศไทยต่ออนาคตพลังงานที่ยั่งยืน แต่ยังเป็นแบบอย่างให้กับประเทศอื่นๆ ในภูมิภาค ในขณะที่เอเชียยังคงเผชิญกับความท้าทายจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและความมั่นคงด้านพลังงาน โครงการริเริ่มเช่นนี้จะเป็นแนวทางที่ช่วยขับเคลื่อนสู่การเปลี่ยนผ่านที่เป็นธรรมและเท่าเทียมในการลดการพึ่งพาพลังงานฟอสซิล
สุชาติ คล้ายแก้ว
หัวหน้าโครงการเปลี่ยนผ่านพลังงานที่เป็นธรรม (IKI JET)
อีเมล:angkana.chalermpong(at)giz.de