เมื่อวันที่ 19 มีนาคม พ.ศ. 2568 ระหว่างการประชุมสุดยอดนานาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนผ่านด้านพลังงาน Energy Transition Dialogue (BETD) ในกรุงเบอร์ลิน ประเทศเยอรมนี กระทรวงเศรษฐกิจและการดำเนินการด้านสภาพภูมิอากาศแห่งสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี (BMWK) และกระทรวงพลังงานแห่งประเทศไทย (พน.) ได้ลงนามในร่างแถลงการณ์แสดงเจตจำนงร่วม เพื่อจัดตั้งเวทีหารือด้านพลังงานระหว่างไทยและเยอรมนี (Thai-German Energy Dialogue: TGED) อย่างเป็นทางการ ในฐานะโครงการความร่วมมือระดับทวิภาคีระหว่างสองประเทศเกี่ยวกับการเปลี่ยนผ่านด้านพลังงานและการพัฒนาเศรษฐกิจ โดยได้รับเกียรติจากคุณเสมอใจ ศุขสุเมฆ ที่ปรึกษากระทรวงพลังงาน และคุณอูโด ฟิลิปป์ ปลัดกระทรวง BMWK เป็นผู้แทนจากประเทศไทยและเยอรมนีร่วมลงนามในพิธี นอกจากนี้ ทั้งสองฝ่ายยังได้ร่วมหารือแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเกี่ยวกับภาคส่วนพลังงาน รวมถึงความท้าทายและโอกาสในการร่วมมือกันผ่านเวทีการหารือนี้

การลงนามร่างแถลงการณ์แสดงเจตจำนงร่วม โดยคุณเสมอใจ ศุขสุเมฆ (ซ้าย) ที่ปรึกษากระทรวงพลังงาน และคุณอูโด ฟิลิปป์ (ขวา) ปลัดกระทรวง BMWK โดยมี คุณจิตติพัฒน์ ทองประเสริฐ (กลาง) เอกอัครราชทูตไทยประจำประเทศเยอรมนีเป็นพยาน

ช่วงหารือแลกเปลี่ยนเกี่ยวกับความคืบหน้า ผลกระทบ และแนวโน้มของโครงการ TGED

ทบทวนความก้าวหน้าและความสำเร็จที่ผ่านมาของ TGED
ความร่วมมือและเวทีหารือระดับทวิภาคีมีความสำคัญระดับนานาชาติในการช่วยขับเคลื่อนการดำเนินการด้านสภาพภูมิอากาศ การลดการปล่อยคาร์บอน และการพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2566 โครงการ TGED ได้เชิญผู้กำหนดนโยบายระดับสูง ผู้เชี่ยวชาญ และผู้แทนจากภาคเอกชนและภาคส่วนพลังงานจากเยอรมนีและไทยมาร่วมวงเสวนาแลกเปลี่ยนความรู้และเวทีหารือ ซึ่งสอดคล้องกับเป้าหมายของ TGED ในการผลักดันความร่วมมือและความพยายามร่วมกันระหว่างสองประเทศ เพื่อเปลี่ยนแปลงระบบพลังงานให้เอื้อประโยชน์ รวมถึงพัฒนาเศรษฐกิจผ่านการแลกเปลี่ยนระดับสูงและกิจกรรมสำหรับภาครัฐและผู้เชี่ยวชาญ

ในปี พ.ศ. 2565 การแลกเปลี่ยนความคิดเห็นระหว่าง ดร.นิโคล กลาเนมันน์ รองหัวหน้าฝ่ายเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ของกระทรวง BMWK และดร.พูลพัฒน์ ลีสมบัติไพบูลย์ อดีตผู้อำนวยการฝ่ายกิจการระหว่างประเทศ กระทรวงพลังงานแห่งประเทศไทย ได้กำหนดให้ TGED เป็นเวทีหารือเพื่อเสริมสร้างความร่วมมือระหว่างเยอรมนีและประเทศไทยในการเปลี่ยนผ่านพลังงานและการพัฒนาเศรษฐกิจ ก่อนจะมีการจัดการประชุมเริ่มต้นโครงการ TGED ในเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2566 ที่มีการหารือและพัฒนาแผนปฏิบัติการเป็นครั้งแรก

โครงการ TGED เป็นความร่วมมือระดับทวิภาคีระหว่างไทยและเยอรมนีภายใต้โครงการความร่วมมือด้านพลังงานและสภาพอากาศ (Climate and Energy Partnerships Programme: CEP) โดยในปี พ.ศ. 2566 และ 2567 TGED ได้ดำเนินกิจกรรมมากมายเพื่อบรรลุเป้าหมาย เช่น การจัดเวทีแลกเปลี่ยนผู้แทนจากหน่วยงานภาครัฐและภาคเอกชน การจัดสัมมนา การประชุม โครงการศึกษาดูงาน และกิจกรรมอื่น ๆ ร่วมกับผู้เชี่ยวชาญจากทั้งสองประเทศ โดย TGED ยังได้ทำงานร่วมกับตัวแทนจากหน่วยงานรัฐบาลของไทยในภาคพลังงาน เช่น สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี สำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน (สนผ.) กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน (พพ.) สำนักงานคณะกรรมการกำกับกิจการพลังงาน (กกพ.) และการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.)

ตั้งแต่ได้รับการจัดตั้ง โครงการ TGED ได้ดำเนินงานเพื่อสร้างความเปลี่ยนแปลงที่สำคัญหลายประการ ดังนี้

1. เร่งดำเนินการลดการปล่อยคาร์บอนของประเทศไทย: TGED วางแผนโครงการให้สอดคล้องกับแผนพลังงานแห่งชาติ (NEP)เพื่อสนับสนุนการเปลี่ยนผ่านของประเทศไทยไปสู่การใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพและอุตสาหกรรมคาร์บอนต่ำ ในปีพ.ศ. 2566 เวทีหารือดังกล่าวได้ดำเนินการสำรวจบริษัทต่าง ๆ ในไทยและเยอรมนีที่มีแนวทางการลดการปล่อยคาร์บอนอย่างจริงจังอีกด้วย

2. สนับสนุนพลังงานหมุนเวียน: โครงการ TGED จัดงานประชุมเชิงปฏิบัติการเกี่ยวกับเกษตรไฟฟ้าโซลาร์เซลล์ (agrivoltaics) ในวันที่ 28 กันยายน พ.ศ. 2566 เพื่อส่งเสริมพลังงานหมุนเวียนด้วยการนำเสนอความเป็นไปได้ทางเทคโนโลยีและเศรษฐกิจโมเดลทางธุรกิจ และแนวทางปฏิบัติที่ดีที่สุดระดับสากล ผู้เชี่ยวชาญจาก SGTech, Fraunhaufer Institute for Solar Energy Systems ISE และ PSE Projects GmbH ได้รับเชิญให้แนะนำแนวคิดและแบ่งปันข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับเกษตรไฟฟ้าโซลาร์เซลล์

3. ส่งเสริมการมีส่วนร่วมและความร่วมมือของภาคเอกชนผ่านการอภิปรายและงานประชุมวงเสวนาระหว่างภาครัฐและภาคเอกชน เพื่อเร่งดำเนินการลดการปล่อยคาร์บอนของประเทศไทย โดยจัดงานประชุมวงเสวนาหารือภาคธุรกิจในหัวข้อการลดการปล่อยคาร์บอนในภาคอุตสาหากรรมในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2566 เพื่อเสริมสร้างความร่วมมือระหว่างบริษัทในเยอรมนีและไทย โดยเน้นย้ำถึงประสิทธิภาพการใช้พลังงานและการกำหนดราคาคาร์บอนเป็นแรงจูงใจหลัก

4. ส่งเสริมประสิทธิภาพการใช้พลังงาน: TGED สนับสนุนการอภิปรายและการมีส่วนร่วมระหว่างผู้เกี่ยวข้องหลักและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย โดยจัดการประชุม “เทคโนโลยีและวิธีการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพของเยอรมันเพื่อการลดคาร์บอนในภาคอุตสาหกรรม” เมื่อวันที่ 8 ตุลาคม พ.ศ. 2567 พร้อมเชิญผู้กำหนดนโยบายระดับสูงและผู้เชี่ยวชาญจากเยอรมนีและไทยเข้าร่วมการอภิปรายเชิงลึกเกี่ยวกับโซลูชันและแนวทางที่สร้างสรรค์สำหรับการลดการปล่อยคาร์บอนและประสิทธิภาพการใช้พลังงานในภาคอุตสาหกรรม ขณะที่การสัมมนาออนไลน์ “แนะนำโครงการเครือข่ายการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ (Energy Efficiency Network: EEN) ของเยอรมนี” ในวันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2567 ได้สำรวจแนวคิดและเรื่องราวความสำเร็จของ EEN ในการส่งเสริมแนวทางปฏิบัติที่ดี นโยบาย และกิจกรรมด้านประสิทธิภาพการใช้พลังงานในภาคเอกชนผ่านกรณีศึกษาจากเยอรมนี

(ซ้าย) การประชุมในหัวข้อ “เทคโนโลยีและวิธีการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพของเยอรมันเพื่อการลดคาร์บอนในภาคอุตสาหกรรม” วันที่ 8 ตุลาคม พ.ศ. 2567 และ (ขวา) งานสัมมนาออนไลน์ในหัวข้อ “แนะนำโครงการเครือข่ายการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพของเยอรมนี” วันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2567

5. ส่งเสริมการมีส่วนร่วม: โครงการ TGED ส่งเสริมการมีส่วนร่วมในระดับทวิภาคีเพื่อขับเคลื่อนการเปลี่ยนผ่านด้านพลังงาน โดยในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2567 TGED ร่วมกับโครงการพลังงานสะอาด เข้าถึงได้ และมั่นคงสำหรับภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (CASE) จัดงาน “ผู้หญิงในภาคพลังงาน: นำทางบทบาทและความเท่าเทียมในประเทศไทย” เพื่อเสริมสร้างเครือข่ายผู้หญิงในภาคพลังงาน ส่งเสริมการพูดคุยถึงความเป็นผู้นำ การพัฒนาอาชีพ และบทบาทของผู้หญิงในการร่วมขับเคลื่อนการเปลี่ยนผ่านด้านพลังงาน

ก้าวต่อไปของ TGED
การจัดตั้งเวทีหารือ TGED อย่างเป็นทางการในครั้งนี้ ถือเป็นก้าวสำคัญในการสนับสนุนโครงการเพื่อขับเคลื่อนความร่วมมือระดับทวิภาคีในภาคพลังงานระหว่างทั้งสองประเทศ นอกจากนี้ ยังช่วยให้โครงการสามารถสำรวจและมีส่วนร่วมกับพันธมิตรและพื้นที่ใหม่ ๆ สำหรับการแลกเปลี่ยนและการทำงานร่วมกันต่อไป

ด้วยความร่วมมือที่แข็งแกร่งของพันธมิตรที่ร่วมดำเนินการ TGED มุ่งมั่นที่จะสำรวจหัวข้อใหม่ ๆ หรือหัวข้อที่มีอยู่แล้ว เพื่อสานต่อการแลกเปลี่ยนและความร่วมมืออย่างต่อเนื่องในระดับทวิภาคี ในขณะเดียวกัน เวทีหารือดังกล่าวยังสามารถทำหน้าที่เป็นแพลตฟอร์มการสื่อสารระหว่าง BMWK และ พน. ในการแบ่งปันข้อมูลอัปเดตเกี่ยวกับโครงการด้านพลังงานและผลลัพธ์ของโครงการ เพื่อสนับสนุนการเปลี่ยนผ่านสู่พลังงานหมุนเวียนในระดับทวิภาคีและนานาชาติต่อไป