โครงการยกระดับความสำคัญของข้าวยั่งยืนผ่านเวทีข้าวเพื่อความยั่งยืน (Sustainable Rice Platform – SRP): ขยายการผลิตและการตลาดของข้าวยั่งยืนในระดับโลก

ความเป็นมา

เวทีข้าวยั่งยืน (Sustainable Rice Platform: SRP) เป็นความร่วมมือของหลากหลายองค์กรทั้งในประเทศและระดับโลกที่จัดตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2554 โดยมีวิสัยทัศน์มุ่งเน้นการเปลี่ยนแปลงของทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องกับข้าวทั่วโลก เพื่อส่งมอบข้าวคุณภาพดีและมีคุณค่าทางโภชนาการแก่ผู้บริโภค ควบคู่กับการพัฒนาคุณภาพชีวิตของเกษตรกรและการปกป้องสิ่งแวดล้อม สมาชิกเวทีข้าวยั่งยืนได้ร่วมกันพัฒนาชุดเครื่องมือขึ้นมาใหม่ เพื่อใช้ประเมินการทำการเกษตรของเกษตรกรรายย่อยและเป็นแนวทางสำหรับการปรับปรุงวิธีการปลูกข้าวอย่างยั่งยืน พร้อมทั้งส่งเสริมคุณค่าความยั่งยืนของห่วงโซ่อุปทานข้าว หลังจากการทดลองใช้ในพื้นที่ ชุดเครื่องมือดังกล่าวได้รับการปรับปรุงและนำมาใช้อย่างเป็นทางการในปี พ.ศ. 2562 เพื่อบรรลุเป้าหมายความยั่งยืนให้กับทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องกับข้าวทั่วโลก

เวทีข้าวยั่งยืน (SRP) ได้รับการจัดตั้งในรูปแบบสมาคมระหว่างประเทศ ภายใต้กฎหมายเยอรมัน (eingetragener Verein, e.V.) เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2563 โดยมีหน้าที่และความรับผิดชอบต่อการเสริมสร้างระบบที่มั่นคงและมีประสิทธิภาพ อันจะเป็นรากฐานต่อการขยายการผลิตข้าวยั่งยืนและความต้องการข้าวยั่งยืนในตลาดโลกต่อไป รวมทั้งมีหน้าที่ให้การสนับสนุนสมาชิกให้มีส่วนร่วมในกระบวนการดังกล่าว

วัตถุประสงค์

เพื่อเสริมสร้างชุดเครื่องมือและระบบของเวทีข้าวยั่งยืน (SRP) ที่มั่นคงและมีประสิทธิภาพมากขึ้น เพื่อสนับสนุนการเพิ่มผลผลิตและการขยายโอกาสทางการตลาดของข้าวยั่งยืนในระดับโลกต่อไป

แนวทางการดำเนินงาน

โครงการฯ ดำเนินงานภายใต้โครงสร้างองค์กรเวทีข้าวยั่งยืน (SRP e.V.) เพื่อเสริมสร้างประสิทธิภาพของชุดเครื่องมือและระบบที่มีความจำเป็นต่อการขยายโอกาสทางการตลาดของข้าวยั่งยืน พร้อมทั้งสนับสนุนภาคส่วนที่เกี่ยวข้องกับข้าวให้สามารถสร้างประโยชน์อย่างเป็นรูปธรรมกับเกษตรกรรายย่อยหนึ่งล้านรายภายใน พ.ศ. 2566 และ 10 ล้านรายภายใน พ.ศ. 2573

• จัดตั้งคณะทำงานขับเคลื่อนมาตรฐานการผลิตข้าวที่ยั่งยืน (SRP National Chapters) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินการในระดับประเทศ และส่งเสริมการปรับใช้แนวปฏิบัติที่ยั่งยืน ผ่านมาตรการเชิงนโยบาย
• ยกระดับมาตรฐานการผลิตข้าวที่ยั่งยืน (SRP Standard for Sustainable Rice Cultivation) และตัวชี้วัดประสิทธิภาพการปลูกข้าวที่ยั่งยืน (SRP Performance Indicators) รวมทั้งระบบเสริมสร้างขีดความสามารถที่เกี่ยวข้องให้เป็นไปตามเกณฑ์สากล เพื่อความน่าเชื่อถือของมาตรฐานดังกล่าว
• เพิ่มมูลค่าของเครื่องหมายทางการค้าของเวทีข้าวยั่งยืนและเชื่อมความสัมพันธ์กับผู้ที่ทำงานขับเคลื่อนห่วงโซ่อุปทานข้าวในระดับปลายน้ำ เพื่อขยายโอกาสทางการตลาดของข้าวที่ผ่านการรับรองกระบวนการปลูกข้าวที่ยั่งยืน
• รายงานผลโดยใช้ข้อมูลเป็นหลักเพื่อการสื่อสารและการจัดการความรู้อย่างมีประสิทธิภาพ
• ทำงานร่วมกับภาคีเครือข่าย เพื่อผลักดันและนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงในทุกภาคส่วน

ผลที่ได้รับ

• ปัจจุบัน มีประเทศที่อยู่ระหว่างการดำเนินการจัดตั้งคณะทำงานขับเคลื่อนมาตรฐานการผลิตข้าวที่ยั่งยืน (SRP National Chapter) จำนวน 4 ประเทศ ได้แก่ กัมพูชา ไนจีเรีย ปากีสถาน และไทย รวมถึงประเทศอื่นๆ ที่ได้รับการสนับสนุนผ่านโครงการต่างๆ เพื่อสนับสนุนความตระหนักรู้ การแลกเปลี่ยน รวมถึงการดำเนินกิจกรรมในระดับท้องถิ่นเกี่ยวกับการปลูกข้าวยั่งยืน อีก 4 ประเทศ ได้แก่ กานา ไอวอรีโคสต์ อินโดนีเซีย และเวียดนาม
• สนับสนุนให้เวทีข้าวยั่งยืนสมัครเป็นสมาชิกและบรรลุสถานะการเป็นสมาชิกของ ISEAL จากการประกาศของ ISEAL ในเดือนมกราคม 2565
• สร้างความสัมพันธ์และเครือข่ายบริษัทข้าวชั้นนำและผู้ค้าปลีกข้าว สำหรับข้าวที่ผ่านมาตรฐาน SRP ซึ่งปัจจุบันมีวางจำหน่ายแล้วใน 10 ประเทศในภูมิภาคยุโรป ได้แก่ เยอรมนี เนเธอร์แลนด์ เดนมาร์ก ฟินแลนด์ สวีเดน เบลเยี่ยม ออสเตรีย ฝรั่งเศส อิตาลี และโปแลนด์
• สนับสนุนองค์กรต่างๆ ในการรายงานความคืบหน้าเกี่ยวกับทฤษฎีการเปลี่ยนแปลง (Theory of Change) ของแต่ละองค์กรและการพัฒนาระบบการติดตาม ประเมินผล และการเรียนรู้ที่เทียบเคียงและครอบคลุมกับหลักการที่ ISEAL แนะนำ

สนับสนุนงบประมาณโดย

กระทรวงเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี (BMZ), บริษัท Ebro Foods Group, Mars Food และ Olam International

ประเทศ

ทั่วโลก (ดำเนินงานในประเทศไทย)

หน่วยงานร่วมดำเนินการ

บริษัท Ebro Foods, Mars Food, Olam International, เวทีข้าวยั่งยืน (SRP) รวมทั้งหน่วยงานหรือองค์กรที่เกี่ยวข้องกับข้าวทั่วโลก

ระยะเวลาดำเนินโครงการ

ตุลาคม พ.ศ. 2563 – กันยายน พ.ศ. 2566

ข้อมูลเพิ่มเติม

https://www.asean-agrifood.org/sustainable-rice-platform-srp/