ผู้เข้าร่วมการประชุมเชิงปฏิบัติการ PRO

26 สิงหาคม พ.ศ. 2568 โรงแรมนิกโก้ กรุงเทพฯ – โครงการการลดการใช้ การออกแบบที่ยั่งยืน และการรีไซเคิลบรรจุภัณฑ์ พลาสติกเพื่อป้องกันขยะในทะเล (MA-RE-DESIGN) ที่ดำเนินงานโดย GIZ ประจำประเทศไทย เดินหน้าสนับสนุนการวางแผนพัฒนาระบบการจัดการขยะบรรจุภัณฑ์ของประเทศไทย โดยมีผู้แทนจากภาครัฐ ผู้นำอุตสาหกรรม และผู้เชี่ยวชาญด้านเศรษฐกิจหมุนเวียน ร่วมประชุมการจัดตั้งองค์กรรับผิดชอบจัดการบรรจุภัณฑ์ (PRO) ของประเทศไทย

คุณทวีชัย เจียรนัยขจร ผู้อำนวยการส่วนลดและใช้ประโยชน์ของเสีย กรมควบคุมมลพิษ นำเสนอความคืบหน้าร่างพระราชบัญญัติการจัดการบรรจุภัณฑ์อย่างยั่งยืน และการจัดตั้งองค์กร PRO

ประเทศไทยกำลังอยู่ระหว่างการร่างพระราชบัญญัติการจัดการบรรจุภัณฑ์อย่างยั่งยืน กฎหมายดังกล่าวจะเปลี่ยนหลักการการขยายความรับผิดชอบของผู้ผลิต (Extended Producer Responsibility: EPR) จากภาคสมัครใจไปสู่ภาคบังคับ ซึ่งส่งผลให้ผู้ผลิตต้องรับผิดชอบต่อบรรจุภัณฑ์ตลอดทั้งวัฏจักรชีวิต ดังนั้น เพื่อให้มีการกำกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องให้ปฏิบัติตามหลักการ EPR ได้อย่างถูกต้อง จึงต้องมีการจัดตั้งองค์กรรับผิดชอบจัดการบรรจุภัณฑ์ (PRO) ขึ้น ด้วยเหตุนี้ โครงการ MA-RE-DESIGN จึงได้จัดการประชุมเพื่อหารือแนวคิดการจัดตั้งองค์กร PRO

ดร.วาทิต แก้วแววน้อย ผู้อำนวยการสถาบันการจัดการบรรจุภัณฑ์และรีไซเคิลเพื่อสิ่งแวดล้อม สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทยสรุปสถานะการริเริ่มของภาคเอกชนในการพัฒนาและจัดตั้งองค์กรรับผิดชอบจัดการบรรจุภัณฑ์ภาคสมัครใจ

ดร.ปเนต มโนมัยวิบูลย์ ที่ปรึกษาโครงการนำเสนอข้อมูลและข้อคิดเห็นที่เกี่ยวข้องต่อการพัฒนาแนวทางการกำหนดค่าบริการ EPR

ข้อเสนอแนะ PRO: แผนเพื่ออนาคตสิ่งแวดล้อมของประเทศไทย
องค์ประกอบสำคัญของข้อเสนอการจัดตั้งองค์กร PRO ได้แก่ การขึ้นทะเบียนผู้ผลิตที่มีหน้าที่รับผิดชอบและการกำหนดมาตรการป้องกันผู้ไม่ปฏิบัติตามกฎ การจัดทำแผนความรับผิดชอบการจัดการบรรจุภัณฑ์ การดำเนินการเก็บรวบรวมและกำจัด/รีไซเคิลขยะบรรจุภัณฑ์ การจัดตั้งระบบติดตามและรายงานผล การจัดหาแหล่งเงินทุนสำหรับ PRO และการกำหนดกรอบระยะเวลาอย่างชัดเจน

ดร.สเตฟาน โลเล่ และจาน่า บริงค์แมน, ผู้เชี่ยวชาญ PRO จาก Cyclos นำเสนอข้อเสนอต่อโครงสร้างและการจัดตั้ง PRO ในประเทศไทย

แผนผังโครงสร้างร่าง พรบ. การจัดการบรรจุภัณฑ์อย่างยั่งยืน (กรมควบคุมมลพิษ, พ.ศ. 2567)

เพื่อการวางแผนที่มีประสิทธิภาพจากทุกฝ่ายจึงมีการแบ่งกลุ่มเพื่อหารือถึง การกำหนดโครงสร้างองค์กร PRO เช่น เทศบาลจะประสานงานการเก็บรวบรวมและการจัดการขยะบรรจุภัณฑ์ร่วมกับ PRO แห่งชาติได้อย่างไร และมีมาตรการใดที่ช่วยรับรองได้ว่าบทบาทหน้าที่แต่ละหน่วยงานจะมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้ผู้เชี่ยวชาญจากประเทศเยอรมนี และเนเธอร์แลนด์ ได้ร่วมแบ่งปันประสบการณ์และข้อคิดเห็นจากการดำเนินการ EPR ในประเทศของตน

ข้อเสนอแนะจากการประชุมเชิงปฏิบัติการครั้งนี้จะถูกนำไปพิจารณาเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของร่างพระราชบัญญัติการจัดการบรรจุภัณฑ์อย่างยั่งยืนของประเทศไทย เพื่อรักษาสมดุลระหว่างการคุ้มครองสิ่งแวดล้อมกับความเป็นจริงทางเศรษฐกิจ ทั้งนี้ แม้ภาคเอกชนจะต้องเผชิญหน้ากับความท้าทาย แต่ก็ยังมีโอกาส โดยตัวแทนภาคอุตสาหกรรมได้รายงานความคืบหน้าเกี่ยวกับการพัฒนา PRO แบบสมัครใจ พร้อมทั้งยอมรับถึงความจำเป็นที่จะมีกฎหมายที่เข้มแข็งมากขึ้น

เมื่อสิ่งแวดล้อมของประเทศไทยเผชิญกับแรงกดดันเพิ่มขึ้น การพัฒนา PRO ถือเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญสู่แนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน ผลลัพธ์จากการประชุมเชิงปฏิบัติการครั้งนี้จะเป็นแนวทางสำหรับการออกกฎหมายระดับชาติ รวมถึงความร่วมมือในระดับภูมิภาคระหว่างองค์กรที่เกี่ยวข้องอีกด้วย